به گزارش مجله خبری نگار،بیماری کبد چرب در اثر تجمع چربی در کبد ایجاد میشود. دو نوع کبد چرب وجود دارد: بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و بیماری کبد چرب الکلی (AFLD).
علل متعددی برای بیماری کبد چرب وجود دارد و محققان معتقدند ژنتیک ممکن است یکی از آنها باشد. با این حال هنوز تحقیقات بیشتری برای تعیین دقیق اینکه چگونه عوامل ژنتیکی میتوانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند، مورد نیاز است
کبد چرب غیر الکلی میتواند هر کسی را بدون در نظر گرفتن نژاد یا قومیت تحت تاثیر قرار دهد. با این حال در ایالات متحده، این بیماری در میان آمریکاییهای اسپانیایی تبار و آسیایی تبار رایجتر است.
یک مقاله مروری منتشر شده در سال ۲۰۲۱ بیان میکند که عوامل ژنتیکی در ۲۷ تا ۳۹ درصد موارد منجر به کبد چرب غیر الکلی شده است. این بررسی بر روی ژن PNPLA۳ که در محتوای چربی کبد نقش دارد و همچنین سایر پدیدههای مرتبط با کبد چرب غیر الکلی از جمله التهاب کبد، استئاتوهپاتیت کبدی، سیروز و فیبروز متمرکز شده است.
تحقیقات اخیر فرض میکند که هیچ ژن منحصر به فردی منجر به کبد چرب غیر الکلی نمیشود، اما ترکیبی از عوامل ژنی ممکن است خطر را افزایش دهد.
یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷ بیان کرد که بسیاری از مطالعات وراثت پذیری کبد چرب غیر الکلی را بررسی کرده اند. برآوردها بین ۲۰ تا ۷۰ درصد بود. این امر تا حدی از این ایده حمایت میکند که سابقه خانوادگی بیولوژیکی ممکن است در خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی نقش داشته باشد. با این حال هنوز تحقیقات بیشتری برای تعیین نحوه اتصال آنها مورد نیاز است.
هیچ دلیلی برای کبد چرب غیر الکلی وجود ندارد، اما سابقه پزشکی، رژیم غذایی و میکروبیوم روده شما ممکن است در ایجاد این بیماری نقشی داشته باشند. در صورت داشتن موارد زیر ممکن است احتمال ابتلا به کبد چرب غیر الکلی بیشتر باشد:
اضافه وزن یا چاقی
دیابت نوع ۲
مقاومت به انسولین
سطوح بالای تری گلیسیرید
سطوح پایین کلسترول خوب یا HDL
رژیمهای غذایی سرشار از فروکتوز – نوعی قند – نیز ممکن است خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را افزایش دهند. تغییرات در ترکیب باکتریهای روده یا میکروبیوم شما نیز میتواند به کبد چرب غیر الکلی منجر شود.
اغلب افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی علائمی را تجربه نمیکنند اگرچه ممکن است خستگی و درد شکم را تجربه کنند. افرادی که کبد چرب غیر الکلی آنها باعث سیروز کبدی شده است ممکن است علائمی داشته باشند مانند:
تجمع مایع در شکم یا پاها
انسفالوپاتی کبدی (کاهش شناختی)
خون ریزی
بزرگ شدن کبد
پزشک میتواند کبد چرب را از طریق ترکیبی از آزمایشها و معاینات فیزیکی تشخیص دهد که شامل موارد زیر میشوند:
تکنیکهای تصویربرداری: آنها میتوانند با استفاده از روشهایی مانند اولتراسوند، توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) کبد چرب را شناسایی کنند
ارزیابی سابقه پزشکی شما: آنها همچنین در مورد سابقه پزشکی شما میپرسند تا ببینند آیا شما هر یک از عوامل خطرزای کبد چرب غیر الکلی مانند دیابت نوع ۲ یا سندرم متابولیک را دارید یا خیر
معاینه فیزیکی: ممکن است شما را از نظر علائم فیزیکی مقاومت به انسولین مانند تغییر رنگ پوست و علائم سیروز مانند بزرگ شدن طحال یا از دست دادن عضله معاینه کنند
یک پزشک همچنین ممکن است آزمایشهای زیر را پیشنهاد کند:
آزمایش خون برای بررسی سطوح بالای آنزیمهای کبدی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
الاستوگرافی برای بررسی فیبروز پیشرفته کبد
بیوپسی کبد برای تایید تشخیص کبد چرب غیر الکلی و ارزیابی شدت بیماری
فقط بیوپسی کبد تشخیص قطعی کبد چرب غیر الکلی را ارائه میدهد.
پزشکان معمولا کاهش وزن و فعالیت بدنی را برای درمان کبد چرب غیر الکلی توصیه میکنند. به گفته موسسه ملی بهداشت (NIH) از دست دادن ۳ تا ۵ درصد از وزن بدن میتواند باعث کاهش چربی در کبد شود، در حالی که از دست دادن ۷ تا ۱۰ درصد وزن بدن میتواند التهاب و فیبروز کبد را کاهش دهد.
اگر عوارض ناشی از سیروز کبد دارید پزشک ممکن است گزینههای درمانی خاصی را توصیه کند:
اگر پرفشاری خون پورتال دارید داروهایی برای کاهش فشار خون یا حذف مایعات از بدن
در صورت ابتلا به انسفالوپاتی کبدی داروهایی برای کاهش سموم در مغز
آنتی بیوتیک برای درمان عفونتهای باکتریایی
سیروز میتواند منجر به سرطان کبد یا نارسایی کبد شود. در این مورد، پزشک ممکن است درمان سرطان یا پیوند کبد را توصیه کند.
افراد مبتلا به بیماری کبد چرب ممکن است در مقایسه با افرادی که این بیماری را ندارند، امید به زندگی ۲.۸ سال کمتری داشته باشند. با این حال اقدامات زیادی در سبک زندگی مانند ورزش و رژیم غذایی وجود دارد که میتواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
در برخی موارد، داشتن یک رژیم غذایی مغذی و پیروی از یک برنامه ورزشی میتواند باعث کند شدن یا از بین رفتن کبد چرب شود.
شکم کبدی میتواند شبیه شکم متورم و بیرون زده به نظر برسد. در بیشتر موارد، افزایش وزن ممکن است فقط در قسمت میانی انباشته شود نه در بازوها و پاها.
ژنهایی وجود دارند که با ایجاد بیماری کبد چرب مرتبط هستند، اما هنوز تحقیقات بیشتری برای تعیین ارثی بودن این بیماری لازم است.
چندین عامل دیگر وجود دارد که میتواند شما را در معرض خطر بیشتری برای NAFLD یا بیماری کبد چرب غیر الکلی قرار دهد از جمله شرایطی مانند سندرم متابولیک، دیابت نوع ۲ یا چاقی.
اگر در مورد علائم خود نگران هستید و فکر میکنید ممکن است به بیماری کبد چرب مبتلا باشید با پزشک مشورت کنید. آنها میتوانند تشخیص دهند و در صورت نیاز یک برنامه درمانی مناسب بر اساس نیازهای فردی و سابقه پزشکی شما تنظیم کنند.
منبع:سومیتا